Zamówienia dodatkowe bezpowrotnie zniknęły z Pzp w czerwcu 2016 r. Sama konstrukcja pozostała, aczkolwiek pod inną formą i nazwą. W artykule przedstawiam na czym polega nowa przesłanka zmiany umowy; w jakich okolicznościach można ją zastosować, i na jakich zasadach.

Nowela z 22 czerwca 2016 r. wprowadziła istotną zmianę, tj. usunęła możliwość zastosowania zamówienia z wolnej ręki na podstawie dotychczas obowiązującego art. 67 ust. 1 pkt 5 Pzp (tzw. zamówienia dodatkowe). W miejsce dotychczasowego rozwiązania wprowadziła jednak nowe, mające szerszy zakres zastosowania, tj. dopuszczalna została zmiana umowy – aneks do umowy.

Przesłanki zastosowania aneksu do umowy

W znowelizowanym brzmieniu art. 144 ust. 1 pkt 2 Pzp dopuszczalna jest zmiana jeżeli wystąpią łącznie określone okoliczności:

• przedmiotem umowy są dostawy, usługi lub roboty budowlane – a więc rozszerzono zakres przedmiotowy umowy; gdyż dotychczasowy tryb z wolnej ręki można było zastosować wyłącznie w przypadku usług oraz robót budowlanych;
• dodatkowe dostawy, usługi czy roboty budowlane nie są objęte zamówieniem podstawowym – przy czym zamówienia podstawowe są rozumiane bardzo ściśle i dotyczą wyłącznie zamówień z podstawowej umowy bez względu na treść później aneksów. Dlaczego? Zakłada się, że nieuwzględnienie określonych dostaw/usług/robót w pierwotnej umowie wynikało z sytuacji wtedy niemożliwej do przewidzenia;
• dodatkowe dostawy, usługi lub roboty budowlane są niezbędne;
• wartość każdej kolejnej zmiany nie przekracza 50% wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie lub umowie ramowej – aneksem można zmieniać więc umowę więcej niż jeden raz; ściśle należy interpretować wartość zamówienia, odnosząc się do wartości wynikającej wyłącznie z umowy podstawowej;
• zmiana umowy nie ma na celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy;
• zmiana wykonawcy nie jest możliwa z powodów ekonomicznych lub technicznych, w szczególności dotyczących zamienności lub interoperacyjności sprzętu, usług lub instalacji, zamówionych w ramach zamówienia podstawowego oraz spowodowałaby istotną niedogodność lub znaczne zwiększenie kosztów dla zamawiającego.

W takim przypadku zawiera się wyłącznie aneks do umowy, informujący o zmianie przedmiotu zamówienia. Zamawiający, po dokonaniu zmiany umowy, zamieszcza odpowiednio w Biuletynie Zamówień Publicznych lub przekazuje Urzędowi Publikacji UE ogłoszenie o zmianie umowy.

Pomimo tego, że regulacja jest stosunkowo nowa, to na podstawie dostępnych opracowań możliwe jest zbudowanie zasad, jakimi powinien kierować się Zamawiający podczas zastosowania zmiany umowy w tym zakresie.

Zasady omówione zostały w artykule: Zasady zmiany umowy w trybie art. 144 ust. 1 pkt 2 Pzp

 Referent
Anna Maciąg