Zamówienie publiczne może zostać udzielone wyłącznie w określonych ustawowo trybach, różniących się od siebie otwartością, konkurencyjnością i negocjacyjnością. Wykonawców zainteresowanych wzięciem udziału w postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego dotyczą przede wszystkim tryby otwarte.

Regulacja ustawowa

Tryby udzielania zamówień publicznych zostały w sposób enumeratywny (zupełny) wyliczone w art. 10 prawa zamówień publicznych (dalej: Pzp). Wśród dziewięciu aż sześć jest ogłaszanych publicznie i umożliwia składanie ofert (ewentualnie uprzednio wniosków o dopuszczenie do udziału). Jakie to tryby, jak przebiegają i gdzie można znaleźć o nich informacje? O tym poniżej.

W artykule: Kontrakty budowlane a prawo zamówień publicznych wyjaśniam czym jest zamówienie publiczne, a kim są: wykonawca i zamawiający.

Tryby otwarte i konkurencyjne

Najbardziej otwarte i konkurencyjne tryby udzielania zamówień publicznych to te, podczas których każdy wykonawca może złożyć ofertę. Na takiej zasadzie „działa” przetarg nieograniczony, w ramach którego zamawiający ogłasza publicznie przetarg i każdy zainteresowany wykonawca może złożyć ofertę (zgłoszenie do przetargu). Podobnie jak podczas licytacji elektronicznej, aczkolwiek w tym przypadku nie składa się jednej oferty, lecz niczym podczas tradycyjnej aukcji, obserwuje się jaka obecnie jest najkorzystniejsza i przesyła kolejne, coraz to korzystniejsze oferty.

Bardziej rozbudowana procedura pojawia się przy przetargu ograniczonym. Na podstawie publicznego ogłoszenia wykonawca składa wniosek o dopuszczenie do udziału w przetargu, a po otrzymaniu zaproszenia od zamawiającego składa ofertę. Zaproszenie otrzymuje wybranych 5-20 wykonawców, spełniających warunki z ogłoszenia, przy czym istotne jest uzyskanie jak najwyższej oceny ich spełnienia. Podobnym trybem są negocjacje z ogłoszeniem, przy czym – jak wskazuje sama nazwa – pojawia się tutaj i trzeci etap – negocjowanie warunków oferty, co wpływa na wydłużenie całej procedury. Zbliżony do negocjacji z ogłoszeniem jest dialog konkurencyjny. Stosuje się go, jeśli są obiektywne trudności z opisaniem przedmiotu zamówienia oraz ustaleniem jego wartości. Po opublikowaniu ogłoszenia, doprecyzowuje się z wykonawcami przedmiot zamówienia, a następnie ci wykonawcy zapraszani są do składania ofert.

Stosunkowo nowym trybem, jest wprowadzone w 2016 r., partnerstwo innowacyjne, mające za zadanie „zachęcanie” do rozwoju nowoczesnych technologii czy rozwiązań. W ramach postępowania, w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie zamawiający zaprasza wykonawców dopuszczonych do udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych. Następnie prowadzi z nimi negocjacje, a później zaprasza do składania ofert na opracowanie (a później sprzedaż) innowacyjnego, a więc nowego lub znacznie udoskonalonego produktu, usługi lub procesu, w tym procesu produkcji, budowy lub konstrukcji, nową metodę marketingową lub nową metodę organizacyjną w działalności gospodarczej, organizowaniu pracy lub relacjach zewnętrznych.

Niekonkurencyjne tryby udzielania zamówień publicznych

Trybami niekonkurencyjnymi są: negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki, zapytanie o cenę. Wtedy to zamawiający kontaktuje się z wybranymi przez siebie wykonawcami. Jeśli więc wykonawca otrzyma propozycję realizacji zamówienia w jednym z tych trybów, to istnieje duże prawdopodobieństwo, iż umowę regulować będzie i Pzp.

Ogłoszenia o przetargach umieszczane są na stronach internetowych zamawiających, w Biuletynie Zamówień Publicznych (http://bzp.uzp.gov.pl/), suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej S. Ewentualnie w komercyjnych bazach przetargów.

referent
Anna Maciąg